مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری منتشر کرد:
شاخص‌های راهبردی امنیت در جمهوری اسلامی ایران
در آموزه‌های اسلامی نیز برای دولت سه وظیفه اصلی «امنیت، عدالت و رفاه» برشماری شده است، امنیت ابعاد و وجوه متعددی دارد. از جمله امنیت داخلی، امنیت فرهنگی، امنیت اجتماعی، امنیت سیاسی، امنیت دفاعی و امنیت اقتصادی از منظری دیگر، امنیت را می‌توان به دو حوزه امنیت منفی و امنیت مثبت یا سلبی و ایجابی تقسیم کرد، در رویکرد امنیت منفی که رویکردی سنتی است، امنیت با فقدان تهدید، تعریف می‌شود و مبنای اصلی آن نیز مقابله و حداکثر پیشگیری در مقابل تهدیدات است. لیکن در رویکرد امنیت مثبت، مبنای اصلی، تحقق اهداف و رسیدن جامعه به تعالی است. به هر میزان که از رویکرد امنیت منفی به امنیت مثبت گام برمی‌داریم، اهمیت مولفه‌های سخت‌افزاری امنیت کاهش می‌یابد و مولفه‌های نرم‌افزاری اهمیت بیشتری می‌یابد. مولفه‌های سخت‌افزاری امنیت، عمدتاً ناظر بر اقدامات فیزیکی، تقویت نیروهای انتظامی و امنیتی و نیز تقویت سیستم‌های قضایی است. لیکن مولفه‌های نرم‌افزاری، ابعاد مختلف و پیچیده‌ای شامل مشروعیت سیاسی، انسجام اجتماعی، توان سیاستگذاری و مدیریت، میزان جامعه‌پذیری، قدرت فرهنگی، سرمایه اجتماعی و... است. در بررسی‌های علمی و تحقیقی موضوع امنیت، رویکرد نظری غالب در کشور ما به لحاظ تئوریک، رویکردی غربی بوده است و عمدتاً تئوری‌ها و نظریه‌های غربی بدون تغییر و بومی‌سازی، مبنای اصلی طراحی چارچوب‌های نظری برای فعالیت‌های علمی و کاربردی در کشور است. درحالی‌که برای طراحی یک مدل مناسب و کاربردی برای امنیت در کشور، ناچار هستیم که حداقل در سه حوزه اصلی زیر مطالعه و پژوهش فعال داشته باشیم و این سه حوزه را به تناسب، منسجم، پیوسته و مرتبط با هم پیش ببریم.
1- حوزه مطالعات اسلامی: متون اسلامی در مورد چیستی، چرایی و چگونگی تولید و حفظ امنیت، آموزه‌های قابل توجهی ارائه می‌کند که متأسفانه تاکنون چندان مورد پژوهش و تحقیق قرار نگرفته است.
2- حوزه مطالعات غربی: ما ناگزیر هستیم از دستاوردهای علمی غربی در طراحی مدل‌های امنیتی استفاده کنیم لیکن بدیهی است نظریات و تئوری‌های غربی به طور مستقیم قابل اعمال نیست بلکه باید از شاخصه و مؤلفه‌ها و مقتضیات اسلامی و بومی عبور کند.
3- حوزه مطالعات بومی: فرهنگ و جامعه ایرانی دارای ویژگی‌های منحصربه‌فرد است که لزوماً طراحی هرگونه مدل و متعاقب آن شاخص‌گذاری باید با توجه به این ویژگی‌ها باشد.
با توجه به سه حوزه فوق، باید مدلی برای تأمین امنیت در کشور ارائه کرد و سپس برای اطمینان از کارکرد صحیح مدل مزبور، شاخص‌های راهبردی برای ارزیابی و کنترل آن طراحی کرد. بنابراین هر چند هدف اصلی این طرح ارائه شاخص‌های راهبردی برای ارزیابی و کنترل امنیت است لیکن پیش‌نیاز تحقق هدف مزبور، ابتدا طراحی مدلی از فرآیند سیاستگذاری و مدیریت امور امنیتی است.
برای مطالعه و دریافت متن کامل این مقاله، روی لینک زیر کلیک کنید.
دریافت متن کامل کتاب «شاخص‌های راهبردی امنیت در جمهوری اسلامی ایران»